Zaman bazen bir selin çılgınlığı, bazen de büyük bir nehrin sakinliğiyle geçer, ona en dayanıklı insan etkinliklerinin başında gelir sanat. Birsen Salahi’nin tuvallerindeki kadim figürler de zamanın aşındırıcı ve yok edici etkilerinden sıyrılarak bize ulaşmıştır. Geçmişin izlerini taşıdığı bariz bu figürler acaba bireysel/toplumsal belleğimizi ve insanlığın tarihsel birikimini mi ifade ediyorlar? Geçmiş olanı, hatıraları, tarihselliği bırakmak, aldırmamak mümkün müdür? Yaşam ve birbirinin üstüne basan gerçekler akıp giden sürecin ayrılmaz parçasıdır; geçmişe bir bakmak, zamanın perspektifini atlamamak bugünü anlayıp kavramanın ve geleceğimizi düşlemenin anahtarıdır.
Salahi de çağların, geçmişin çökelti tabakalarından süzdüklerini bir orkestra şefinin şaşmaz becerisi ve kararlılığı ile tuvaline yerleştirir. Çeşitli sınavlardan geçerek bize ulaşan figürler bize keşfin heyecanını ve bunu takip eden mahremlik/yakınlaşma duygusunu yaşatır.
Sanatçının sunduğu öznel estetik duygunun nasıl kucaklayıcı, yürek ısıtan/ışıtan ve zaman ötesi olduğunu duyumsar, bunu da hem sanatçı hem de diğer izleyicilerle paylaşırız. Ortaklaştığımız belki de insana dair olandır, onun için uzak bir zaman/mekândan gelen bu imgeler ta derinlerde, özümüzde çınlayıverir.
B.R. Eyüboğlu’nun en sevdiği öğrencilerinden birisi olarak, onun sıkça dillendirdiği, bu coğrafyanın kalıtı ve esiniyle evrensel olanı yakalama tavrını içselleştirmiştir. Zeytin dalları, bağlar ve üzüm salkımları bu toprakların bereketinin sembolizmini taşır.
Son yaptığı tuvallerden bazıları dünyamızın giderek tükenen kaynaklarına benzemeye başlayan insanlığın en önde gelen (gelmesi gereken) meziyeti olan aşkı/sevgiyi işliyor. Dünya ozanı Shakespeare’i düşünerek yorumladığı sevgi ve nefret epiği Romeo ve Juliet tuvallerinde, dünyamızın son durumunun da bir metaforu ortaya çıkıyor. Nefret ve düşmanlığı taşıma/sürdürmenin her iki tarafın da yok olmasını beslediğini, bunları gömüp sevgi, anlayış ve empatiyi kucaklamanın insanca yaşamanın/barışın anahtarı olduğu gerçeğinin tek çare olduğunu idrak etmek...
Atilla Güllü
