FLUXUS ALMANYA’DA / FLUXUS’UN ÖYKÜSÜ 1962 – 1994

16.05.2011 - 24.07. 2011

ALMANYA’DA FLUXUS’UN ÖYKÜSÜ 1962 – 1994

 

İlk FLUXUS-Şenliği (festival) 1962’de Wiesbaden Kent Müzesi’nde yapıldı. Litvanya asıllı ve New York’ta çeşitli sanat yüksek okullarında öğrenim gören sanatçı-menajer George Maciunas, 1962 Eylülünde “FLUXUS-Uluslararası En Yeni Müzik” adı altında bir konserler dizisi düzenledi. Maciunas başlangıçta FLUXUS kavramını “Uluslararası En Yeni Sanat, Anti sanat, Müzik, Anti müzik, Şiir, Anti şiir vs Dergisi” için başlık olarak düşünmüştü. Ancak sonraki yıllarda işine yaradı: Durmak bilmeyen organizatörün büyük ölçüde kendi girişimleri sayesinde Avrupa’da, Amerika Birleşik Devletleri’nde, Japonya’da düzenlediği çok sayıda konser ve gösteri, bildirge ve yazılar, etkinlikler veya yayınlar FLUXUS adını aldı. Planlanan dergi hiçbir zaman yayınlanmamasına karşın FLUXUS kavramı her türden bir sürü sanat etkinlikleri olarak bugüne dek kalmış ve FLUXUS olgusu yaşamaya devam etmektedir.

 

Uzun bir zaman dilimi içerisinde birçok ülkeye yayılan FLUXUS öncelikle sanatsal karşılaşmaların, etkinliklerin, düşüncelerin, işlerin oluşturduğu çok boyutlu bir ağdır. FLUXUS bir alan-olgu ya da Lewis Carrol’a göre çok düğümlü uzun bir hikâyedir.

 

50’lerin sonları ve 60’lar ile yeniden “doğduğu” 1982 ve 1992 yıllarındaki “FLUXUS olgusunu belirleyen etkinlikler ve ilişkiler ağı oldukça sık gözeneklidir. Ağın önemli kesişme noktaları başlangıçta New York ve Alman kentleri Darmstadt, Duesseldorf, Köln, Wuppertal, Wiesbaden ve Berlin’de oluşur ve Japonya, Paris, Amsterdam, Kopenhag, Londra, Stockholm, Prag ve Madrid’le bağlantılar çabucak kurulur. Sanatçılar, uzak ya da yakın mesafelerde sık sık yollara düşerler. Tıpkı adreslerini, konser veya etkinlik tarihlerini bildirmek için posta yoluyla iletişim kurdukları gibi, düşüncelerini, etkinliklerinin belgelerini, küçük kolajlarını ve şiirlerini de paylaşırlar.

 

İster müzik veya sözel sanatlardan, biçimlendirme (plâstik) sanatlardan veya dans alanından olsunlar, bağımsız olanlar da dâhil tüm FLUXUS sanatçıları belirli sanatlar arası sınırları aşan bir anlayışla çalışmışlardır. Dick Higgins ortaya attığı “İntermedia” kavramıyla FLUXUS’u tanımlamaya çalışır: “Aslında yapıları gereği alanlar arası (disiplinler arası) olan işleri FLUXUS olarak niteleyebiliriz: görsel şiir ve şiirsel resimler, eylem müzik ve müziksel eylem ve de müzik, edebiyat ve plastik sanatları da kapsamına alan Happining ve diğer etkinlikler.” Belirleyici sanatsal atılımı 50’li yılların sonunda hem New York hem de Almanya’da başlatan John Cage, besteleriyle ve konferanslarıyla olduğu gibi öğretmenliğinde de “öğrencilerini” müziğin sınırlarını aşarak “tiyatro”ya yönelen anlayışta denemeler için yüreklendirir. 1958’de Darmstadt’da Uluslararası Yeni Müzik Yaz Kursları’na katılan ve aynı yıl Köln’de Batı Alman Radyosu ve Düsseldorf’ta, Jean-Pierre Wilhelm’in sahibi olduğu Galeri 22’de verdiği konserler FLUXUS’un Almanya’daki en önemli başlangıç noktalarıdır. Sonraki yıllarda John Cage’in New York’taki sanat çevresi ile Almanya’da yaşayan genç besteciler ve alanlar arası çalışan sanatçılar arasında hareketli bir değişim meydana geldi.

 

Düsseldorf’taki galerici Jean Pierre Wilhelm, besteci Karlheinz Stockhausen ve sanatçı Nam June Paik, Mary Bauermeister, Haro Lauhus, ve Wolf Vostell Köln’de, Daniel Spoerri ve Emmett Williams Darmstadt’ta ve Arthur Köpcke Kopenhag’da 1960’lı yıllarda konserler, etkinlikler, okuma günleri ve sergiler düzenlemeyi üstlenerek önemli bir aracılık işlevi görmüşlerdir. Onların ve arkadaşlarının etkinlikleri yoluyla Almanya’da sanatsal denemeler için uygun bir iklim oluşarak 20. yüzyılın ilk on yılında oluşan öncü (avantgarde) akımlara eklenir ve böylece de savaş sonrasındaki soyut sanatın tekeli kaldırılabilir.

 

1960’larda Almanya’da sanatçıları kısa süreli birlikte çalışmaya götüren ilişkiler olduğu gibi yaşam boyu süren arkadaşlıklar ve karşılıklı saygı bağları da kurulmuştur. Bu sıkı ilişki ağının kurulması George Maciunas’ın Birleşmiş Milletler Ordusu’nda çalışmak ve ayrıca planladığı konserler ve FLUXUS Dergisi’nin ilk ve sonraki sayılarını çıkarmak üzere 1961 sonbaharında New York’tan Wiesbaden’a taşınmasına bağlanabilir. Nam June Paik aracılığıyla tanıştığı galerici Jean-Pierre Wilhelm ve Rolf Jaerling, Maciunas’ın çevresindeki sanatçılara 1962’de Wuppertal’daki Galeri Parnas’ta, Duesseldorf Oda Tiyatrosu’nda ve Wiesbaden Kent Müzesi’nde sahneye çıkmalarını sağlarlar. Wiesbaden konserlerinde George Maciunas, Nam June Paik, Wolf Vostell, Benjamin Patterson, Emmett Williams, Alison Knowles ve Dick Higgins katılımcı olarak yer alırken Tomas Schmit ile Ludwig Gosewitz ise izleyiciler arasında otururlar. Wiesbaden’daki ilk FLUXUS-Şenliği’ni sonraki yıllarda Avrupa’nın birçok kentinde ve New York’ta çok sayıda konserler ve etkinlikler izler. FLUXUS-Sanatçıları ve arkadaşları çeşitli vesilelerle Almanya’da sürekli sahneye çıkarlar: Joseph Beuys’la Duesseldorf Devlet Güzel Sanatlar Akademisinde, Galeri Parnas’da (Wuppertal), Tomas Schmit aracılığıyla Achen Teknik Yüksek Okulu’nda, Berlin Galeri Renê Block’da ve ilk büyük Happining & FLUXUS-Sergisi nedeniyle de 1970’de Köln Sanat Birliği’nde.

 

70’li ve 80’li yıllarda alman FLUXUS sanatçıları Tomas Schmit, Ludwig Gosewitz ve Doğu-Berlin’de yaşayan Mail-sanatçısı Robert Rehfeldt gibi sanatçıların yanında uluslararası FLUXUS-çevresinden de çok sayıda sanatçı Almanya’da yaşamaktadır. Robert Filliou, George Brecht, Daniel Spoerri, Takako Saito, Emmett Williams, Joe Jones, Benjamin Patterson veya Al Hansen gibi uzun süre için Almanya’ya taşınan sanatçıların yanında Ben Vautier, Milan Knizak ve Alison Nowles gibi Berlin Sanatçı Programı DAAD bursu sayesinde kısa süre için gelenler de var. FLUXUS-Sanatçıları ve FLUXUS-Alanlarında zaman zaman çalışmış olan sanatçılar alman sanat yüksek okullarında ders de verirler: Joseph Beuys, Dieter Roht ve Nam June Paik Düsselldorf’da, Daniel Spoerri ve Ludwig Gozsewitz Münih’de, Gerhard Rühm, Robert Filliou, Al Hansen ve Henning Christiansen Hmburg’da, Emmett Williams Berlin’de ders vermişlerdir.

 

Almanya’da FLUXUS’un Öyküsü’nden alıntılanan bu sergi bir yandan FLUXUS sanatçılarının ve arkadaşlarının özgün işlerini gösterirken –nesneleri, nota yazımlarını (partitur), grafik çalışmaları, yerleştirmeleri (enstalasyon), yayınları-, öte yandan da Almanya’da gerçekleştirilen en önemli konserleri belgelemektedir. Basılı gereçlerin ve foto grafik belgelerin yanında ender görülen film belgeleri, ayrıca FLUXUS-Müzik alanından çeşitli tını örnekleri sunulmaktadır. Batı Alman Radyosuyla işbirliği sayesinde sergide Köln-Batı Alman Radyosu yapımı bir dizi FLUXUS-Radyofonik piyes de sunulmaktadır.

 

Sergide temsil edilen sanatçıların birçoğu geçmiş yıllarda yaşamlarını yitirdikleri için FLUXUS-Etkinliklerinin sayısında belirgin bir azalma olmuştur. Buna karşın 60’lı yıllardan beri Kuzey ve Güney Amerika’da, Batı Avrupa’da olduğu gibi Asya’da da genç kuşaklar FLUXUS-Sanatçılarının düşüncelerini, uygulamalarını benimsemişler ve FLUXUS, gösteri- ve Video sanatı, minimalizm, kavramsal sanat, deneysel film ve ses sanatları için yoğun heyecan kaynağı olmuştur. FLUXUS-Sanatçılarının mizah yüklü anti-sanat ve sanatlar arası sınırları aşan etkinlikleri onun günümüze dek sürdürülmesinin, yaşatılmasının itici gücü olmuştur.

hakkımızda

üyelik

hizmetler

iletişim

ziyaret

CerBlog

TR I

EN

Ziyaret

İletişim

Yönetim

DAHA FAZLASI